Μεθοδολογία Έρευνας και Ανάλυσης Δεδομένων στις Κοινωνικές Επιστήμες

Γενικά

• Κωδικός: 551
• Εξάμηνο: 5ο
• Επίπεδο Σπουδών: Προπτυχιακό
• Τύπος μαθήματος: Ειδικού υποβάθρου
• Γλώσσα διδασκαλίας και εξετάσεων: Ελληνικά
• Μέθοδοι Διδασκαλίας (Ώρες/εβδ.): Διαλέξεις και Ασκήσεις Πράξης (3)
• Μονάδες ECTS: 6
• Διδάσκοντες: Μαντζάρης Ιωάννης

Περιεχόμενα μαθήματος

Διαλέξεις

1. Βασικές αρχές επιστημονικής έρευνας, φιλοσοφία πηγή γνώσης των επιστημών. Είδη φιλοσοφικών ρευμάτων, θεωρίες επιστημονικής προόδου (Kuhn, Lakatos, Laudan, Feyerabend). Πραγματισμός, φυσιοκρατία και διάφοροι ρεαλισμοί, Frankfurter Schule.
2. Επιστημονική έρευνα, επιστημονικές μέθοδοι και μεθοδολογίες, έννοιες και ορισμοί της επιστημονικής θεωρίας.
3. Μεθοδολογία και εξέλιξη των οικονομικών θεωριών, διαμόρφωση οικονομικών μοντέλων. Εξέλιξη οικονομικών θεωριών, κλασική αρχαιότητα, μεσαίωνας, φυσιοκράτες, κλασικοί, σοσιαλιστική θεωρία. Νεοκλασική θεωρία, John Maynard Keynes, σύγχρονη οικονομική σκέψη και οικονομικές θεωρίες.
4. Επιστημονικά κείμενα, μορφές επιστημονικών κειμένων, συγκέντρωση και ανάλυση στοιχείων, παρουσίαση επιστημονικών κειμένων.
5. Χρονοπρογραμματισμός και διαδικασία συγγραφής επιστημονικών εργασιών, Εμπειρικές έρευνες, Αξιολόγηση επιστημονικών εργασιών.
6. Ερευνητική προσέγγιση και βιβλιογραφική ανασκόπηση. Ερευνητικός σχεδιασμός και δήλωση ερευνητικού σκοπού. Ερευνητικά ερωτήματα και υποθέσεις.
7. Ερευνητικοί σχεδιασμοί και μέθοδοι ανάλυσης. Διαδικασίες επιλογής (Δειγματοληψία).
8. Τεχνικές συλλογής δεδομένων. Δημιουργία ερωτηματολογίου.
9. Προετοιμασία δεδομένων. Ανάλυση δεδομένων.
10. Στατιστικές μέθοδοι έρευνας. Αναφορά δεδομένων.
11. Επικοινωνία και διάχυση επιστημονικής γνώσης.
12. Τεχνικές παρουσίασης θεμάτων σε ακροατήριο, ρητορική, μέθοδοι και τακτικές ανάπτυξης θεμάτων σε ακροατήριο.
13. Συμπεριφορά φοιτητών κατά τις εξετάσεις, γραπτές και προφορικές εξετάσεις, Knowledge Management, Πανεπιστημιακό Knowledge Management, στόχοι και αξιολόγησή του.

Μαθησιακοί Στόχοι

Το μάθημα «ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ»  ως μάθημα υποβάθρου γνώσης, αποσκοπεί στην μεταφορά γνώσεων προς τους φοιτητές που σχετίζονται με την εμφάνιση της επιστήμης και της επιστημονικής γνώσης, τις μεθόδους και την μεθοδολογία που χρησιμοποιούν οι διάφορες επιστήμες και κυρίως οι κοινωνικές Επιστήμες, τον τρόπο προσέγγισης των διαφόρων ποσοτικών και ποιοτικών ερευνών, την εξέλιξη των διαφόρων οικονομικών θεωριών και γενικά τους τρόπους συγγραφής – διαμόρφωσης και παρουσίασης των διαφόρων επιστημονικών εργασιών.

Ο φοιτητής ως φορέας επιστημονικής γνώσης, οφείλει να γνωρίζει πως αντλείται, αναλύεται, διαμορφώνεται και παρουσιάζεται η γνώση μέσα από επιστημονικά κείμενα, τα οποία υπακούουν στα διάφορα φορμαλιστικά και συγγραφικά διεθνή Standards. Γίνεται προσπάθεια κατανόησης προσεγγιστικών μεθόδων της μορφής Αιτίου – Αποτελέσματος, κάνοντας χρήση επαγωγικών και

απαγωγικών τρόπων σκέψης. Μέσα από τις παραδόσεις, ιδιαίτερα των ασκήσεων πράξης, ο φοιτητής μαθαίνει τον τρόπο οργάνωσης, διαχείρισης και τελικά συγγραφής εργασιών με θεωρητικό και εμπειρικό μέρος. Μαθαίνει να διαμορφώνει ερωτηματολόγια, να οργανώνει πρωτογενείς έρευνες, να αναζητά δευτερογενείς πηγές, να επισκοπεί τη διεθνή βιβλιογραφία, να επεξεργάζεται τα στοιχεία και να τα αποτυπώνει σε γραπτό, επιστημονικά αποδεκτό, κείμενο.

Αυτό είναι απαραίτητο να γίνει ιδιαίτερα σήμερα, που η γνώση μεταδίδεται ταχέως, είναι πολυεπίπεδη, εύκολο να την εντοπίσεις, αλλά δύσκολο να την χρησιμοποιήσεις επί σκοπώ και η αναγνώριση του επιστήμονα γίνεται κυρίως μέσα από το δημοσιευμένο γραπτό και πρωτότυπο έργο του. Επιτυγχάνεται μέσα από τα διάφορα επίπεδα σπουδών (πτυχίο, μεταπτυχιακό, διδακτορικό), μέσα από τις παρουσιάσεις σε διεθνή Συνέδρια (Conference), από επιστημονικές εργασίες (Papers), σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά (Journals), από μονογραφίες και γενικά από αναγνωρισμένα διεθνώς έντυπα των διαφόρων επιστημονικών ενώσεων και θεσμών.

Μετά την επιτυχή εξέταση στο μάθημα, ο φοιτητής θα είναι σε θέση:

• Να γνωρίζει τις βασικές αρχές της εξέλιξης των επιστημών και ιδιαίτερα των κοινωνικών Επιστημών, χώρο στον οποίο κινείται και η Οικονομική Επιστήμη και να αναγνωρίζει τι είναι επιστημονική γνώση και τι όχι.
• Να προσεγγίζει διάφορα θέματα με βάση επιστημονικές μεθόδους και μεθοδολογία και να διακρίνει το σημαντικό για την υλοποίηση του στόχου του.
• Να υλοποιεί πρωτογενείς έρευνες με ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις, δημοσκοπήσεις, και άλλες μορφές καταγραφής της κοινής γνώμης και να παράγει ουσιαστικό και εφαρμοστέο αποτέλεσμα.
• Να κάνει συνδυαστική χρήση της γνώσης και να ανταποκρίνεται τουλάχιστον στις φορμαλιστικές απαιτήσεις της πτυχιακής του εργασίας, του μεταπτυχιακού διπλώματος, αλλά και του διδακτορικού.
• Να αναλύει και να αποτυπώνει σε εκθέσεις τα αποτελέσματα των ερευνών και να κάνει τις πρώτες εκτιμήσεις των τάσεών τους.
• Να κατανοεί και να εφαρμόζει τις διάφορες επιστημονικές μεθόδους και μεθοδολογίες προσέγγισης διαφόρων θεμάτων χρησιμοποιώντας και εφαρμόζοντας τα εργαλεία της επιστημονικής γνώσης.
• Να κάνει χρήση των δευτερογενών πηγών, της ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας σε θέματα επιστημονικού ενδιαφέροντος και να τις εφαρμόζει ενσωματώνοντας της σε γραπτές εργασίες.
• Να συγγράφει, να διαμορφώνει και να παρουσιάζει επιστημονικές εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά και συνέδρια.
• Τέλος να αποκτήσει τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις σε ανώτερο εκπαιδευτικό επίπεδο, αλλά και αυτές της επαγγελματικής του καριέρας σε ένα απαιτητικό εθνικό και διεθνές περιβάλλον.

Γενικές Ικανότητες

• Γενικές ικανότητες.
• Ομαδική Εργασία.
• Εργασία σε Διεθνές περιβάλλον.
• Λήψη Αποφάσεων.
• Προαγωγή της Ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.

Μέθοδοι Διδασκαλίας

• Στο Αμφιθέατρο, Πρόσωπο με Πρόσωπο.

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών

• Χρήση ΤΠΕ στη Διδασκαλία και στην Επικοινωνία με τους φοιτητές.

Οργάνωση Διδασκαλίας

Αξιολόγηση Φοιτητών

Ι. Γραπτή τελική εξέταση (60%)

1. Ερωτήσεις κρίσεως.
2. Ερωτήσεις ανάπτυξης.
3. Ερωτήσεις σύνθετης ανάπτυξης.

ΙΙ. Εργασία (προαιρετική) 40% του βαθμού.

Συνιστώμενη Βιβλιογραφία

1. Μαντζάρης Γιάννης: Έρευνα στις Κοινωνικές Επιστήμες: Μια φιλοσοφική – επιστημολογική προσέγγιση, Εκδόσεις Λογισμός, 2021, ISBN 9786188496712.
2. Λιαργκόβας, Π., Δερμάτης, Ζ., Κομνηνός, Δ., 2019, Μεθοδολογία της Έρευνας και Συγγραφή Επιστημονικών Εργασιών, Εκδ. Τζιόλα, Θεσσαλονίκη.
3. Creswell J.D., Creswell J.W., Σχεδιασμός Έρευνας – Προσεγγίσεις Ποιοτικών, Ποσοτικών και Μεικτών Μεθόδων, Εκδ. Προπομπός, Αθήνα, 2019.
4. Pamela S. Schindler, Μέθοδοι έρευνας για τις επιχειρήσεις, Εκδ. Κριτική, Αθήνα, 2019.

Συναφή επιστημονικά περιοδικά

1. Journal of Business Economics and Management.
2. International Journal of the Economics of Business.
3. Journal of Economics and Business.
4. European Research on Management and Business Economics.
5. Journal of Business & Economic Statistics.
6. Journal of International Economics.